Cukrzyca - choroba cywilizacyjna

Jest to przewlekła choroba spowodowana brakiem lub nieprawidłowym działaniem insuliny. Jest to hormon wytwarzany przez organizm człowieka przez specjalne skupiska komórek znajdujące się w trzustce – gruczole usytuowanym w jamie brzusznej. Komórki te nazywane są komórkami B wysp trzustkowych ( Langerhansa). Wraz z innymi hormonami insulina bierze udział w regulacji wszystkich procesów przemiany materii zachodzących w organizmie człowieka. Zapewnia ona stały dopływ substancji odżywczych do wszystkich komórek ciała, zarówno po spożyciu posiłku jak i między posiłkami.

W cukrzycy rozróżniamy dwa typy :
1) cukrzycę młodzieńczą– do niedoboru insuliny dochodzi na skutek uszkodzenia trzustki.
2) cukrzycę dorosłych – trzustka pracuje prawidłowo, natomiast brak insuliny wynika ze stosowania zbyt wysokotłuszczowej i wysokowęglowodanowej diety ( spożywanie nadmiernych ilości białego cukru i białej mąki. )

Przy leczeniu cukrzycy kluczową rolę odgrywa dieta. Należy ograniczyć spożywanie pokarmów, które obciążają wątrobę i osłabiają śledzionę i trzustkę. Są to głównie pokarmy tłuste lub przyrządzane na tłuszczach np. mięsa, jaja, ser, masło, nadmiar oleju, orzechy i nasiona. Koniecznie trzeba zrezygnować z pokarmów przetworzonych – takich jak rafinowana „biała ” mąka i cukier , uwodornionych tłuszczów jak margaryny i tłuszcze do pieczenia, używek i dodatków chemicznych dodawanych do żywności.
Zalecane są produkty zawierające chrom, cynk i mangan jak np. otręby pszenne, które w dużym stopniu obniżają poziom cukru – należy je dodawać do każdego posiłku. Bardzo dobrze działa też spirulina i chlorella. Powinno się jeść owoce kwaśne. Najskuteczniejsze są cytryny i grejpfruty. Polecany jest olej lniany, który zawiera kwas linolowy i omega – 3.
Szczególnie skutecznie obniżają cukier następujące warzywa – cebula, a także czosnek, szczypior, por, płatki owsiane, nasienie kozieradki oraz warzywa kapustne – wszystkie kapusty, kalafior, brokuły, seler ,rzodkiewki oraz rzeżucha.

Zalecane produkty :
1. zboża – kasza jaglana, ryż, owies
2. substancje słodzące – korzeń lukrecji – proszek lub wywar, liście stewii – proszek lub wywar.
3. warzywa i owoce - fasola szparagowa, marchew, rzodkiew, rzepa, szparagi, szpinak, awokado, gruszki, śliwki, jabłka, czarna jagoda, cytrusy kwaśne.
4. zioła – mniszek lekarski- korzeń i liście, kwiaty krwawnika, liście borówki, morwa
5. produkty zwierzęce – kurczak, gęś, wołowina
ZALECANE HERBATKI ZIOŁOWE

a) liść czarnej jagody 100g
liść poziomki 50g
kłącze perzu 50g
1 łyżkę mieszanki zalać 1 szklanką wrzątku – zaparzać 10min i pić na ciepło.

b) herbatka ojca G.Sroki
liść borówki czarnej 150g
kwiat rumianku 100g
kłącze perzu 50g
liść szałwi 50g
ziele dziurawca 50g
znamię kukurydzy
postępować jw.

Należy jeść 5 małych posiłków. Dieta powinna składać się z 15% białka, 25% tłuszczu i 60% węglowodanów. Bardzo dobrze jest jeść produkty o indeksie glikemicznym do 50

Cukrzyca powoduje w organizmie wiele spustoszeń. Do komplikacji związanych z nią należą m.in. : jaskra i miażdżyca. Najbardziej jednak cierpią oczy i nerki. Na początku traci się ostrość wzroku, a potem mogą wystąpić wylewy krwi do oka aż w końcu – retinopatia cukrzycowa. W nerkach natomiast następuje stwardnienie naczyń. W moczu występuje białko, co prowadzi do obrzęków twarzy .Skleroza niszczy naczynia krwionośne w nogach, co powoduje tworzenie się trudno gojących się wrzodów, które mogą doprowadzić do martwicy tkanek tworząc tzw. Stopę cukrzycową. Z powodu sklerozy naczyń krwionośnych u chorych na cukrzycę częściej występują zawały i wylewy krwi do mózgu. Kolejnym powikłaniem cukrzycy jest uszkodzenie nerwów zw. polineuropatią cukrzycową. Objawia się to bólami i pieczeniem stóp, głównie w nocy. Może to doprowadzić do utraty czucia w stopach . Cukrzyca zwiększa też ryzyko stłuszczenia wątroby, z powodu gromadzącego się w nadmiarze tłuszczu. Choroba ta często nie daje żadnych objawów, natomiast przyczynia się do marskości wątroby. Wysoki poziom cukru wpływa też niekorzystnie na nasz układ odpornościowy. Zaburza równowagę mineralną, zakłóca transport witaminy C, obniża zdolność białych krwinek do unicestwienia patogenów, zmniejsza ilość wytwarzanych przeciwciał oraz zwiększa podatność komórek na alergeny. W cukrzycy niezmiernie ważna jest aktywność fizyczna. Obniża ona poziom cukru we krwi i zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę. Przyczynia się też do poprawy krążenia, które u cukrzyków jest zwykle osłabione. Zaleca się chorym na cukrzycę przynajmniej 30 minutowy spacer codziennie . Regularne ćwiczenia fizyczne podnoszą wrażliwość na insulinę, dzięki czemu organizm łatwiej i szybciej obniży poziom cukru we krwi.

Przykładowy jadłospis dla chorych na cukrzycę :

Śniadanie 7.00 -9.00
Cebula uduszona na niewielkiej ilości oleju i wody z przyprawami, czosnek, kurkuma, pieprz, oregano i na to wbite 1 – 2 jajka.

II śniadanie ok. 11.00
Mały jogurt naturalny z łyżką otrąb pszennych i łyżką ostropestu plamistego.

Obiad 13.00-14.00
Krupnik z kaszy jaglanej
100g piersi indyka upieczonej w rękawie bez tłuszczu z warzywami – ziemniaki, cebula, por, seler, pieczarki. Surówka z marchewki z porem + łyżka śmietany. Doprawić przyprawami.

Podwieczorek 16.00
½ grejpfruta lub kwaśne jabłko

Kolacja 18.00-19.00
½ makreli wędzonej z rzodkiewkami i cebulką – można zrobić z tego pastę.

---